01 Ağustos 2012
Bamya, Türk Mutfağı’nın yanı sıra Hint, Japon, Çin ve Amerika gibi farklı kültürlere ait mutfaklarda kullanılan bir sebze. Yaş ve kuru olarak tüketilebiliyor. Yüksek lif oranına sahip bamya, olgunlaştıkça kartlaştığından tazeyken toplanıyor ve tüketiliyor. Çiçek açar açmaz toplanıp ipe dizilen bamyaların güneş altında bekletilmesiyle kuru bamya elde ediliyor.
Afrika kökenli bamya, Ege ve Marmara başta olmak üzere kuzey bölgeler haricinde tüm Türkiye’de yetiştiriliyor. Amasya (çiçek), sultani, Bornova (manikürlü, kınalı) ve Balıkesir (tombul) bamya çeşitleri bulunuyor.
Amasya, Tokat ve İç Anadolu’da yaygın olarak yetiştirilen çiçek bamyası, açık yeşil renkli ve küçük meyveli. Çok küçük toplanan çiçek bamyasının büyüklüğü yaklaşık1 cm. Genellikle kurutmalık olarak kullanılıyor.
Marmara ve Ege bölgelerinden yaygın olarak yetiştirilen sultani bamya, koyu yeşil renkli ve beşgen köşeli. Eti yumuşak ve çok lezzetli, sofralık bir çeşit.
Ege bölgesinde yetiştirilen Bornova bamyası sofralık ve sümüksü yapı oluşturmaması nedeniyle konserveliktir. En belirgin özelliği, sapın bağlantı kısmının mor olmasıdır. Beş köşeli, etli ve çok lezzetlidir.
Çok kısa, şişkin, ucu küt olduğu için tombul bamya olarak nitelendirilen Balıkesir bamyası, altı köşelidir. Taze tüketime uygundur, aynı zamanda konservesi de yapılabilir. Ancak çok çekirdeklidir.
Kıymalı Bamya Yemeği
Malzemeler:
- Yarım kg bamya
- 3 silme yemek kaşığı tuz
- 1,5 Türk kahvesi fincanı sirke
- 150 gr kıyma
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 tatlı kaşığı tereyağı
- 1 orta boy kuru soğan
- 2 sivri yeşil biber
- 1 tatlı kaşığı domates salçası
- 1 orta boy domates
- 2 su bardağı su
- ½ limonun suyu
- Karabiber ve tuz
Yapılışı:
Bamyaların salyalanmaması için; tepelerini şapka şeklinde alırken çekirdekli kısma kadar kesmemeye dikkat edin. Ayıkladığınız bamyaları pişmeden önce 3 silme yemek kaşığı tuz ve sirke ile hazırlayacağınız karışıma yatırıp 30 dakika bekletin.
Zeytinyağını ve tereyağını tencereye alıp eritin. Kıymayı ekleyin, karıştırarak topaklanmadan kavrulmasını sağlayın. Diş diş doğradığınız soğanları ekleyin, tencereye 2-3 dakika sonra irice kestiğiniz biberleri de ilave edin. Soğanlar saydamlaşınca biber salçasını malzemelerin üzerine alıp 1-2 dakika hepsini harmanlayın. Küp doğradığınız, kabuksuz domatesi, damak tadınıza uygun miktardaki tuzu ve karabiberi, limon suyunu tencereye aldıktan sonra bir süre pişmesini sağlayın.
Bu arada bamyaları bol suda yıkayın. Tencereye alıp sosla karıştırın. Üzerini hafifçe geçecek kadar su dökün. Kapağını kapatıp sosu kaynayana kadar harlı ateşte sonra kısık ateşte olmak üzere 20 dakika kadar pişirin.
